Gece boyu mışıl
mışıl uyuduğunuz halde sabah yorgun mu kalkıyorsunuz? İçinizden kımıldamak bile
gelmiyor mu? Önerilerimizi okuyun enerjinizi düşüren nedenleri bulun ve
canlanmaya başlayın!
Enerji düşmanı: KÖTÜ KAHVALTI
SEÇİMLERİ
Sabah kahvaltısını atlamak metabolizmayı yavaşlatır ve
vücudu, en doğru şekilde çalışması için gerekli olan yakıttan yoksun bırakır.
Ama kahvaltıda ne yediğiniz de çok önemlidir. Simit veya ekmek gibi unlu
gıdalardan alacağınız karbonhidratlar, en zinde olmak istediğiniz sabah
saatlerinde beynin serotonin hormonu salgılaması nedeniyle enerjinizi alır.
Vücudunuz basit karbonhidratları hızlıca sindirir, kan şekerinizi yükseltir ve
arkasından düşürür ama bütün bunlar enerji kaybına yol açar.
Yorgunluk
savaşçısı: Güne en az 5 gram protein içeren bir kahvaltıyla haşlayın. Protein,
kalp atışını hızlandıran ve dikkati artıran bir kimyasal içerir.
Karbonhidratların aksine, proteinler daha yavaş sindirildiği için, kan şekerini
ve enerji seviyesini sabit tutar. Bir kahve fincanı mısır gevreği (porsiyonu 120
kaloriden fazla olmaz ve 3 gram fiber içerir) ile yağsız süt alabilirsiniz. 30
gram az yağlı peynir ile iki yumurtanın beyazından yapılmış omlet (porsiyonu 22
gram protein içerir) de sağlıklı bir seçim olur.
Enerji düşmanı:
KIYAFET SEÇİMLERİ
Topuklu ayakkabılar ve kalem etekler şık
görünebilir ama moda zevkiniz için rahatınızdan ödün veriyor olduğunuzu
unutmayın. Bu tarz kıyafetler sizi tembelliğe alıştırabilir. Yapılan bir
araştırmaya göre, çalışan kadınlar, şık iş kıyafeti giydikleri normal bir günde
serbest kıyafet giydikleri günlere oranla, 491 adım daha az alıyorlarmış. Daha
az enerji harcamak, daha az enerjik olmanıza neden olur. Rahatsız kıyafetler
nedeniyle bütün gün masa başında oturmak kan dolaşımını yavaşlatır ve
vücudunuzun diğer bölgelerine gün boyunca daha az oksijen
ulaşır.
Yorgunluk savaşçısı: Daha zor hareket ettiğiniz kıyafetler ve
rahatsız topuklu ayakkabılar yerine, daha kullanışlı kıyafetler ve ofis içinde
daha kolay dolaşmanızı sağlayacak yumuşak tabanlı ayakkabılar giyin. Eğer
topuklu ayakkabılar olmadan yapamayanlardansanız, en azından öğle tatilinde
dışarı çıkarken düz ayakkabılarınızı ayağınıza geçirerek dışarı çıkın. Artık
markalar ofise giymek için, 80’li yıllardaki sekreter ayakkabılarına benzemeyen,
modaya uygun, şık, düz ayakkabılar yapıyorlar.
Enerji düşmanı: KAFEİN
ALIŞKANLIĞI
Akşamüstü saat üçte içeceğiniz bir fincan kahve, sizi
günün geri kalan kısmında ve gece idare edecektir. Kafein, sekiz saat veya daha
fazla vücudunuzda kalır, o yüzden öğleden sonra geç bir saatte içeceğiniz kahve
uykunuzu kaçırır ve ertesi günkü enerjinizden çalar.
Yorgunluk savaşçısı:
Kahve tüketiminizi günlük olarak, fincan başına 250 gram olarak iki ya da üç
fincanla sınırlayın (200-300 miligram kafein içerir). Bu, fazla kafeinin sebep
olduğu gereksiz baş ağrılarına ve sinirli hissetmeye engel olur. Yatmadan sekiz
saat öncesinden başlayarak, kahve içmemeye özen gösterin. Hâlâ akşamüstü uykunuz
geliyorsa enerji veren barlar veya bir avuç badem yemek işinize
yarayabilir.
Enerji düşmanı: ENDİŞELER
Kredi kartı borcunuz
veya sinir bozucu bir patronunuz olması gibi sorunlarınız, uzun süreli stres
faktörleridir ve sizi bitkin düşürebilir. Sürekli stres içinde yaşamak, kalp
atışınızı hızlandırır ve vücudunuzun fazla mesai yapmasına neden olur. Stresli
olduğunuzda, vücudunuzu kasarsınız ve yorgunluk ile ağrılara sebep olursunuz.
Dahası da var: Endişeleriniz, derin nefes almanızı engeller ve yeterli derecede
oksijen almanıza engel olur. Karbondioksit kanda birikerek, yorgun ve bitkin
hissetmenize sebep olur.
Yorgunluk savaşçısı: Endişeleriniz sizi esir
aldığı zaman, üç kere üst üste yavaş ve derin nefes alıp verin ve vücudunuza
oksijen alımını sağlayarak, hızlı atan nabzınızı yavaşlatın. Birkaç dakika
sakinleştikten sonra, bir arkadaşınızla sohbet etmek veya bir komedi filmi
seyretmek gibi sizi rahatlatacak bir aktivite yapın. Bakış açınız üzerinde direk
etkisi olan olaylar hakkında konuşma şeklinize dikkat edin. Endişeli kişiler
genellikle ‘Asla yapmam’, ‘Yapamam’ veya “Borçtan kurtulamıyorum’ giib lafları
sıkça kullanırlar. Uzmanlar olumsuz cümlelerin sonuna, olumlu bir deyiş
eklemenizi öneriyor. Mesela, “Borçlarım hâlâ bitmedi ama kredisi daha düşük
kredi kartlarını araştırıyorum” gibi.
Enerji düşmanı: DAĞINIK ÇALIŞMA
MASASI
Dağınık kağıtların içinde bir şeyler bulmaya çalışmak zaman ve
enerji kaybına sebep olur üstelik bu dağınıklığın görüntüsü bile sizi strese
sokar ve beyninizin çalışmasını etkiler.
Yorgunluk savaşçısı: Tabii ki
masanızın arada bir dağınık olması normaldir. Ama genel olarak masanızın
üzerinde sadece işinize yarayan ve üzerinde çalışmakta olduğunuz kağıt yığınları
ile zımba ve bilgisayarınız bulunmalı. Masanızı derli toplu tutmak için, işinize
yaramayan şeyleri çekmeceye kaldırabilir ve her gün en azından beş dakika vakit
harcayıp dosyalama yapabilirsiniz. Bir sonraki gün için çalışma alanınızı
toparlamak, sizi rahatlatır, stresinizi azaltır ve enerji seviyenizi artırır.
Eğer zamanınızı programlamak konusunda sorun yaşıyorsanız ajanda tutun ve
randevularınızı not edin.
Enerji düşmanı: CUMARTESİ SABAHI
UYKUSU
Hafta içi dengesini kaçırdığınız uyku düzenini, hafta sonu
yerine koymaya çalışmak, vücudunuzun alıştığı 24 saatlik ritmi bozar. Hafta
sonu, geç saate kadar uyumak ve sonuçta aynı akşam geç yatmak, hafta içi
düzeninizi bozar ve pazartesi günü zorluk çekmenize neden
olur.
Yorgunluk savaşçısı: Gece sokağa çıkıp eğlenmenize bir şey
demiyoruz ama sabahları uyanmaya alıştığınız saatten en fazla bir saat geç
kalkmaya çalışın. Kalkma saatinizi bir saatten daha fazla şaşmak, vücut
saatinizi bozar. Hâlâ sersem gibi mi uyanıyorsunuz? Alarm çalar çalmaz,
perdelerinizi açın çünkü gün ışığı beyninize yataktan kalkmanız için bir sinyal
gönderecektir.
Enerji düşmanı: C VİTAMİNİ
EKSİKLİĞİ
Kadınların yüzde 30’u yeterli C vitami almaz. Bu vitaminin
eksikliği enerji seviyesini düşürür. C vitamini, yağ asitlerinin enerjiye
dönüştürülmesine yardımcı olan karnitin adlı molekülü üretir. Karnitin
eksikliği, vücudun enerji yerine karbonhidrat ve proteinleri kullanmasına neden
olur. Ve bu da kasları yoran laktik asit üretimine yol açar.
Yorgunluk
savaşçısı: Portakal, kivi (her biri 70 mg), brokoli (doğranmış bir kahve fincanı
70 mg) veya çilek (1 kahve fincanı 90 mg) gibi meyve ve sebzeleri tercih edin.
Günlük olarak almanız gereken 75 mg C vitaminini mutlaka
tamamlayın.
Enerji düşmanı: MONOTONLUK
Hayatta çeşitlilik
gerekir. Hepimiz zorluklarla başa çıkmayı ve değişikliği severiz. Bir görev
hiçbir zorluk yaşanmadan kolayca tamamlanırsa, keyif vermez ve otomatik pilota
bağlanarak, beyninizi uyuşturur.
Yorgunluk savaşçısı: İşinizin
monotonluğu sizi mutsuz ediyorsa, patronunuzla konuşun ve size farklı
sorumluluklar vermesi isteyin. Ya da farklı departmanda çalışan bir
arkadaşınızla konuşarak, yapmak isteyeceğiniz keyifli bir iş olup olmadığını
öğrenin. Günlük işlerden mi sıkıldınız? Bir takım küçük değişikliklerle
hayatınıza renk katmayı deneyebilirsiniz. Örneğin, işe gittiğiniz yolu
değiştirmek, dil, seramik veya fotoğraf kursuna katılmak alternatif
olabilir.
Enerji düşmanı: YOĞUN BİR TEMPO
Yoğun dönemlerde
vücudunuzun demir oranı düşer ve kansızlık yasayabilirsiniz. Bu anlarda kan
hücreleri dokulara yeterli miktarda oksijen taşıyamazlar.
Yorgunluk
savaşçısı: Yeterince uyuyor ama hâlâ kronik olarak yorgun hissediyorsanız,
doktorunuzla görüşmelisiniz. Kan testiyle demir değerlerinizi ölçüp, kan
hücrelerinizde sayım yapabilir. Ölçümler düşük çıkarsa, demir desteği için
eczanelerde satılan demir desteklerinden almanız gerekebilir (Demir takviyesini
doktorunuzun önerisi olmadan yapmayın çünkü fazlası, zehirleyici olabilir).
Vücudunuza dışarıdan destek almak yerine, yağsız kırmızı et ile kümes
hayvanları, fasulye, mercimek ve ıspanak da faydalı olacaktır.
Enerji
düşmanı: YAVAŞ ÇALIŞAN TİROİD
Boğazda bulunan bezler, metabolizma,
kalp atışı ve daha birçok şeyi kontrol eden hormonların saklandığı bölgedir.
Tiroid bezi ne kadar az hormon üretirse, metabolizmanız o kadar yavaş çalışır ve
enerjiniz olmaz. Tiroidin yavaş çalıştığını gösteren diğer belirtiler ise,
kabızlık, düzensiz âdet dönemleri ile kuru cilt, saç ve
tırnaklardır.
Yorgunluk savaşçısı: Bir kan testiyle, tiroid bezlerinizi
kontrol ettirebilirsiniz. Sorunun kaynağı virütik bir enfeksiyon veya bir
hastalık olabilir. Günlük olarak tiroid hormon hapları almanız gerekebilir. Bu
hormonları dengeye soktuğunuz zaman, yorgunluğunuz da bitecektir. Bu arada, yoga
gibi rahatlatıcı egzersizler yapmanızı tavsiye ederiz. Tiroid probleminiz varsa,
bu konuda stres yapmanız da enerji seviyenizi düşürecektir. Sakin olup,
enerjinizi daha eğlenceli şeylere saklamalısınız.