Kripto para piyasası; yüksek kazanç potansiyeli kadar, dolandırıcılık ve siber riskleriyle de dikkat çeker. Özellikle yeni başlayanlar, “kazan-kazan” vaadiyle kurulan tuzaklara kolayca düşebiliyor. Bu içerikte, dolandırıcı projeleri nasıl tespit edeceğinizi ve yatırımlarınızı nasıl güvence altına alabileceğinizi öğreneceksiniz.
⚠️ En Yaygın Kripto Dolandırıcılık Türleri
- Rug Pull: Proje yatırım aldıktan sonra geliştiricilerin ortadan kaybolması
- Pump & Dump: Fiyatı yapay olarak yükseltip aniden satış yapma
- Phishing (Oltalama): Sahte sitelerle cüzdan bilgilerini çalma
- Fake Airdrop: Airdrop süsü verilerek cüzdan bağlantısıyla token çalma
- Ponzi / Ref Sistemli Token: Yeni katılımcıdan alınan parayla önceki ödenir
- Sahte Influencer Hesapları: Ünlü isim gibi davranan profiller üzerinden link paylaşımı
- FUD ve Manipülasyon Grupları: Telegram & Discord üzerinden yönlendirme
🔍 Dolandırıcı Proje Nasıl Anlaşılır?
1. Ekip Anonim mi?
Gerçek isim, LinkedIn profili, geçmiş projeler yoksa şüphelenin.
2. Whitepaper Sahte mi, Kopya mı?
Teknik detaydan uzak, sadece “zenginlik vaadi” sunuyorsa dikkat.
3. Likidite Kilitli mi?
DEX’lerde işlem gören projelerde likidite süresiz kilitlenmemişse rug riski yüksektir.
4. Token Dağılımı Adil mi?
%70’ten fazlası kurucu cüzdana ayrılmışsa kaçış planıdır.
5. Sadece Hype Üzerine mi Kurulu?
Gerçek çözüm, ürün ya da topluluk olmadan sadece “geleceğin coin’i” söylemi varsa uzak dur.
🧠 Kriptoda Güvenli Yatırım İçin 10 Altın Kural
- CoinMarketCap / CoinGecko listesi olmayan projelere dikkat
- Sosyal medya etkileşimleri bot olabilir → yorumları kontrol et
- Telegram / Discord grubu varsa yöneticilerin davranışını izle
- “Garanti kazanç” vaat eden reklamlardan kaçın
- Token kontrat adresini kontrol et → sahte versiyonlara dikkat
- Her token için minimum işlem ücreti isteyen cüzdan uygulamalarından uzak dur
- Mobil uygulama yüklerken orijinalliğine ve yorumlara bak
- Phishing sitelere karşı URL’yi kontrol et (örnek: binence vs. binance)
- Yeni çıkan token’ı hemen alıp cüzdana gönderen projeler %99 dolandırıcıdır
- Bir yatırımın sadece sosyal medyada olması = spekülasyon
🧘 Sonuç
Kripto dünyası büyük fırsatlar kadar büyük riskler de taşır. Bilinçli yatırımcı olmak; araştırmak, sabırlı olmak ve “çok hızlı para kazanma” hayaline kapılmamakla başlar. Güvenliğini sağlayamayan yatırımcı, en iyi projeyi bile batırabilir.